Washington D.C. – Dunia imeingiwa na wasiwasi mkubwa kufuatia kauli ya aliyekuwa Rais wa Marekani, Donald J. Trump, aliyodai kuwa Marekani “inamiliki na inadhibiti kikamilifu” anga la Iran. Kauli hiyo imeibua hisia kali na mjadala mpana wa kimataifa, hasa ikizingatiwa kuwa imetolewa wakati hali ya usalama katika eneo la Mashariki ya Kati ikiendelea kuzorota kutokana na mapigano yanayoendelea kati ya Israel na Iran.

Kupitia ujumbe wake aliouandika kwenye jukwaa lake la kijamii, Trump alisisitiza kuwa Marekani ni taifa lenye nguvu kubwa kijeshi na kiteknolojia, na kwamba hakuna taifa linaloweza kulinganisha na uwezo wake, hasa katika nyanja za ulinzi na udhibiti wa anga. “Marekani si tu ina uwezo mkubwa, bali tunamiliki na kudhibiti kikamilifu anga la Iran,” aliandika Trump katika taarifa ambayo mara moja ilianza kusambaa kwa kasi na kusababisha taharuki kubwa katika duru za kimataifa.

Kauli hiyo imekuja wakati ambapo mahusiano ya kimataifa, hususan kati ya Marekani, Iran, na washirika wao, yameendelea kuwa tete kufuatia mfululizo wa mashambulizi ya angani, makombora na mashambulizi ya mitandaoni kati ya Israel na Iran. Hali hiyo imesababisha taharuki si tu katika Mashariki ya Kati, bali pia kwa mataifa makubwa ya dunia yanayohusika katika diplomasia ya kimataifa na usuluhishi wa migogoro.

Wadau wa usalama wa kimataifa, wachambuzi wa siasa za kigeni na wanadiplomasia mbalimbali wameeleza wasiwasi wao mkubwa kuhusu matamshi hayo ya Trump, wakiyatafsiri kuwa yanaweza kuchochea hali ya mvutano zaidi. Wengine wamesema kauli hiyo ni ishara ya ukosefu wa uangalifu na inaweza kufasiriwa kama tishio la wazi kwa mamlaka ya Iran na uvunjaji wa sheria za kimataifa kuhusu uhuru wa anga za mataifa huru.

Profesa Miriam Al-Sadr, mchambuzi wa siasa za Mashariki ya Kati kutoka Chuo Kikuu cha Georgetown, ameeleza: “Kauli kama hii kutoka kwa kiongozi wa zamani wa taifa lenye nguvu kama Marekani inaweza kufasiriwa kama uchokozi wa wazi. Inavuruga juhudi za kidiplomasia na kusababisha ongezeko la hofu ya vita vikubwa zaidi.”

Aidha, baadhi ya viongozi wa nchi washirika wa Marekani wameonekana kuchukua tahadhari wakihofia madhara ya kidiplomasia yanayoweza kujitokeza endapo Iran itaona kauli hiyo kama tangazo la kijeshi au uvamizi wa moja kwa moja. Wakati huo huo, duru kutoka Umoja wa Mataifa zimeripotiwa kuanza mashauriano ya ndani ili kutathmini athari za kimatamshi hayo na hatua zinazostahili kuchukuliwa kulinda amani ya kimataifa.

Kwa upande wa ndani ya Marekani, kauli hiyo pia imepokelewa kwa mitazamo tofauti. Wafuasi wa Trump wamesifu matamshi hayo kuwa ni ishara ya msimamo thabiti na ujasiri wa kuonyesha nguvu ya taifa hilo, huku wakosoaji wake wakiyataja kuwa ni hatari na yasiyowajibika.

Huku dunia ikiendelea kufuatilia hali ya Mashariki ya Kati kwa karibu, wengi wanaitazama kauli ya Trump kama onyo la namna ambavyo siasa za ndani ya Marekani zinaweza kuwa na athari kubwa kwa amani ya kimataifa. Mashirika ya kimataifa ya kutetea haki za binadamu na mashirika ya kidiplomasia sasa yanatoa wito kwa viongozi wa kimataifa kutumia lugha ya staha na kushirikiana katika kupunguza mvutano unaoonekana kuwa wa hatari kubwa kwa usalama wa dunia.

Taarifa zaidi kuhusu maoni ya viongozi wa Iran na hatua za kimataifa zitakazochukuliwa zinatarajiwa kutolewa katika siku chache zijazo.

STORI NA ELVAN STAMBULI, GPL