Rais wa Sudan Kusini, Salva Kiir Mayardit, amemfuta kazi Makamu wa Kwanza wa Rais, Benjamin Bol Mel, katika uamuzi wa ghafla uliozua maswali mengi kuhusu mustakabali wa kisiasa wa taifa hilo changa. Taarifa iliyotolewa na ofisi ya rais haikutoa maelezo rasmi kuhusu sababu za hatua hiyo, jambo lililozua hisia na mijadala mikubwa miongoni mwa wananchi na wachambuzi wa siasa.

Bol Mel, ambaye kwa muda mrefu amekuwa mmoja wa wanasiasa wenye ushawishi mkubwa ndani ya chama tawala cha Sudan People’s Liberation Movement (SPLM), alionekana na wengi kama mmoja wa watu waliokuwa na nafasi kubwa ya kumrithi Rais Kiir. Hata hivyo, kuondolewa kwake ghafla kumeashiria uwepo wa migawanyiko na mvutano wa ndani katika uongozi wa juu wa chama hicho.

Wachambuzi wa masuala ya kisiasa wanasema hatua hiyo inaweza kuwa sehemu ya mapambano ya madaraka yanayoendelea ndani ya serikali ya umoja wa kitaifa, hasa wakati huu ambapo makubaliano ya kugawana madaraka kati ya Rais Kiir na Riek Machar yamekuwa yakitetereka. Kwa mujibu wa wachambuzi hao, kufutwa kwa Bol Mel kunaweza kuongeza mvutano na kuathiri mchakato wa amani unaoendelea nchini humo.

Mbali na hayo, Bol Mel si mgeni katika utata wa kisiasa. Mwaka 2017, serikali ya Marekani ilimuwekea vikwazo ikimtuhumu kujihusisha na ufisadi mkubwa na matumizi mabaya ya rasilimali za umma. Tuhuma hizo zilidhoofisha taswira yake kimataifa, ingawa aliendelea kuwa mshirika muhimu wa kisiasa wa Rais Kiir hadi kufutwa kwake.

Wakati huu, haijabainika nani atachukua nafasi ya Bol Mel kama Makamu wa Kwanza wa Rais, lakini wachambuzi wanasema uamuzi wa Rais Kiir huenda ukaathiri uwiano wa kisiasa katika serikali ya muungano, na huenda ukazua mivutano mipya kati ya makundi hasimu ndani ya SPLM.

Kufutwa kwa Bol Mel kunajiri pia wakati ambapo Sudan Kusini inakabiliwa na changamoto kadhaa, zikiwemo ukosefu wa usalama, migogoro ya kikabila, na mashinikizo ya kimataifa ya kutaka utekelezaji kamili wa makubaliano ya amani ya mwaka 2018. Hatua hii inachukuliwa kuwa ishara kwamba Rais Kiir anadhibiti zaidi mamlaka ndani ya serikali yake, huku akijaribu kuimarisha ushawishi wake kisiasa kuelekea uchaguzi unaotarajiwa kufanyika muda mfupi ujao.

Stori na Elvan Stambuli – Global Publishers